Roken; het verband tussen Dopamine en Roken

Een van onze lezers vroeg zich af of rokende mensen misschien minder Dopamine aanmaken of in hun systeem hebben waardoor ze deze steeds moeten aanvullen door te roken?

Dopamine (DA)

Dopamine is een van de meest voorkomende Neurotransmitters. Een neurotransmitter is het stofje dat wordt doorgegeven van de ene neuron (hersencel) aan de andere, ter communicatie.  Het vrijgeven van Dopamine gaat samen met het behalen van een doel of het ervaren van iets nieuws. Hoe lastiger de weg er naar toe hoe meer Dopamine er wordt vrijgegeven. Het doorgeven van Dopamine gaat samen met het gevoel van overwinning , een soort kick. Het roken van een sigaret gaat niet samen met de aanmaak van Dopamine, ook heeft een roker niet meer of minder Dopamine (DA) in zijn hersenen dan een niet roker.

Nicotine is een Agonist

Wel ervaren de hersenen alsof er opeens veel meer dopamine aanwezig zijn tijdens het roken van een sigaret. Het inhaleren van sigarettenrook zorgt voor instroom van Nicotine in de hersenen. Deze stof Nicotine lijkt qua vorm heel erg op Dopamine. Zo past Nicotine precies in het receptorslot dat eigenlijk bedoeld is voor Dopamine. Het bewustzijn ervaart op die manier hetzelfde gevoel als wanneer er wel dopamine was aangemaakt.

Wanneer er Nicotine in de dopaminereceptorsslotjes is gevallen, zwemt de losse Dopamine nog rond zonder overgebleven dopaminereceptors om in te vallen. Bij het merken van dit overschot aan Dopamine gaan de hersenen snel meer receptoren bijmaken zodat de overgebleven losse Dopamine  ook verwerkt kan worden. Zo komt het dat een roker uiteindelijk veel meer Dopaminereceptoren heeft dan zijn gemiddelde Dopamine niveau, maar aan zijn gemiddelde Dopamine niveau + zijn gemiddelde nicotine niveau.

Agonist, lees meer

Neurotransmitters, lees meer

Het missen van Dopamine bij gebrek aan Nicotine

Een roker heeft dus niet meer of minder Dopamine (DA) dan een niet roker. Als een roker echter niet rookt, heeft hij wel nog steeds het veel te hoge aantal receptoren die allemaal maar blijven vragen om “input”. Je krijgt dan het Cravingsgevoel: De dopaminereceptoren roepen “Je moet, je moet nu” .Wanneer je het echter volhoudt twee weken niet te roken, hebben de hersenen het aantal receptoren weer omlaag aangepast zodat het weer overeenkomt met je dopaminegehalte. Het gevoel van craving stopt dan ook. Een roker heeft alleen het gevoel van een tekort aan Dopamine als hij net gestopt is.

… En dan de Psychische Verslaving

Helaas is dit voor veel mensen niet het hele verhaal. Afhankelijk van wanneer je bent begonnen, waarmee je het hebt gecombineerd en welke functie roken heeft in jouw functioneren en identiteit, begint na twee weken een lang proces van doorhakken, vervangen van alle geconditioneerde verbindingen. Wanneer roken echt diep in je identiteit is gekropen, is het nodig eerst je identiteit van binnenuit op te bouwen. Te identificeren welke rol het roken speelt in jouw balans, en deze rollen te vervangen met helpend gezond gedrag.

door Hagar Donners, psycholoog  Afspraak maken?